استان کردستان، یکی از جواهرهای طبیعی و فرهنگی ایران، با زیبایی های بی نظیر خود و دیدنی های فراوان، گزینه ای فوق العاده برای سفر و گشت و گذار است. آیا تا به حال به فکر سفر به این منطقه فکر افتاده اید؟ آیا می‌خواهید طبیعت آرام و اسرارآمیز کوهستان ها و روستاهای سنتی را در میان محبوب ترین دیدنی های کردستان تجربه کنید؟ اگر پاسخ شما بله است، پیشنهاد می کنیم این راهنما را در مورد بهترین مکان ها و جاهای دیدنی کردستان از دست ندهید.
اگر به دنبال فرار از شلوغی شهر و استراحت در طبیعتی خالص و بکر هستید، مطالعه این راهنما برای شما ضروری است. آشنایی با دیدنی های کردستان و شهرهایی همچون سنندج، بانه، مریوان، سقز و… به شما امکان می دهد تا با بخشی از طبیعت آرامش بخش، فرهنگ مردمان و آثار تاریخی برجسته این منطقه بیشتر آشنا شوید.
بنابراین، اگر دوست دارید در دنیایی از زیبایی ها و جاذبه های منحصر به فرد قدم بگذارید و از تجربه ای فراموش نشدنی بهره مند شوید، با ما همراه شوید و دیدنی های کردستان را به همراه ما بشناسید.
لیست بهترین جاهای دیدنی کردستان
استان کردستان یکی از مناطق زیبا و دیدنی در ایران است که از لحاظ طبیعت، فرهنگ و تاریخ دارای جاذبه های فراوانی است. این استان در شمال غربی ایران واقع شده و به دلیل زیبایی های طبیعی، روستاهای سنتی و آثار تاریخی خود، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد. در ادامه راهنما، به معرفی برخی از محبوب ترین دیدنی های کردستان می پردازیم.
1- دریاچه زریوار، از بهترین جاهای دیدنی کردستان
دریاچه زریوار، مهم ترین و جالب ترین جاذبه دیدنی در غرب ایران است. این دریاچه در ارتفاعی حدود ۱۲۸۵ متر از سطح دریا قرار گرفته و طول و عرض آن به ترتیب ۴.۵ و ۲ کیلومتر است. در خصوص منشأ این دریاچه، در بین مردم کرد منطقه، افسانه‌های فراوانی وجود دارد.
دریاچه زریوار آب شیرین دارد و فعالیت چشمه هایی در اعماق آن باعث تامین آب آن می شود. مکان قرارگیری شهر مریوان و دریاچه زریوار، که در سمت های مختلف توسط جنگل های متراکم و نیمه متراکم احاطه شده اند، یک چشم انداز بسیار زیبا را در میان دیدنی های کردستان ایجاد می کند. در بخش شرقی دریاچه، روی یک تپه کوچک، یک مهمانسرا برای گردشگران وجود دارد.
دریاچه زریوار به عنوان یک اکوسیستم زیستی در کردستان، در یک دره نسبتاً بزرگ قرار گرفته و توسط کوه هایی از شرق و غرب احاطه شده است. این دریاچه دارای تنوع گونه های ماهی، پرندگان و گیاهان است. علاوه بر زیبایی و شهرت زریوار به عنوان یک منطقه تفریحی، این دریاچه نقش بسیار مهمی هم در کشاورزی منطقه ایفا می کند. صیادی در این دریاچه رونق داشته و در تعطیلات بسیار محبوب است.
برای رسیدن به دریاچه زریوار باید از جاده‌ای که از سنندج به مریوان می رود، استفاده کرد. این جاده به خودی خود یکی از زیباترین جاده های ایران است که از مناظر دشتی، جنگل های قدیمی بلوط در تپه ها و کوه های سنگی عبور می‌کند. بهترین زمان برای بازدید از دریاچه زریوار از ماه اردیبهشت تا مهر ماه است، با این حال، دیدن دریاچه منجمد در زمستان هم یک تجربه شگفت انگیز است که به شدت توصیه می شود.
- آدرس: استان کردستان، سه کیلومتری غرب مریوان
2- آبیدر
آبیدر نام یک کوه است که در برابر شهر سنندج در استان کردستان قرار دارد. این کوه در جنوب غربی شهر واقع شده و از محبوب ترین دیدنی های کردستان است. کوه آبیدر در گویش محلی به نام آویر نیز شناخته می شود. این کلمه از آب دره یا از آب به در گرفته شده است. این نامگذاری به دلیل وجود رودخانه ها و چشمه های آبی است که از کوه های اطراف منشأ گرفته و قنات های تاریخی منطقه را تأمین می کنند.
کوه آبیدر از دو کوه آبیدر بزرگ که دو هزار و پانصد و پنجاه متر ارتفاع دارد و آبیدر کوچک که دو هزار و سیصد و پنجاه متر ارتفاع دارد، شکل گرفته است.
در آبیدار تعداد زیادی جاذبه طبیعی وجود دارد که شامل مناطق کانی زایی شفا، مماتکه، بانته، گویزه کویر، خِر زنده، باغ امیریه، هفت آسیاب، بان شلانه و قله آبیدار است. همچنین یک پارک جنگلی نیز وجود دارد که در ارتفاع بین هزار و ششصد تا دوهزار و پانصد متر از سطح دریا قرار گرفته است. این پارک به مساحتی حدود دو هزار و هشتصد کیلومتر مربع گسترش یافته است. گیاهان پارک شامل درختانی مانند خرما، بلوط سیاه، کاج ترکی، بید و غیره است.
یکی از جاذب ه‌های جذاب آبیدر سینمای فضای باز آن است. یکی از بزرگ ترین سینماهای فضای باز جهان در دره امیریه در سال 1995 ساخته شده است. در این سینما هر جمعه یک فیلم نمایش داده می شد. تا ده هزار نفر می توانند در این مکان از امکانات سینما استفاده کنند. امروزه حوزه هنری کردستان هر شب ساعت 9 شب یک فیلم در این سینما نمایش می‌دهد. رویدادهای ورزشی مهمی مانند نیمه نهایی و فینال جام جهانی نیز در این سینما پخش می شوند.
- آدرس: کردستان، سنندج، کمربندی آبیدر، انتهای خیابان آبیدر، پارک جنگلی آبیدر
3- اورامانات
منطقه‌کوهستانی هورامان / اورامانات محل زندگی و نمایانگر فرهنگ سنتی قوم هاورامی است، یک قبیله کرد که از حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در این منطقه سکونت داشته اند. این منطقه در قلب کوهستان های زاگرس واقع و در استان کردستان و کرمانشاه در مرز غربی ایران قرار دارد و شامل دو بخش زیر است:
- دره مرکزی-شرقی (ژاورود و تخت در استان کردستان)
- دره غربی (لهون در استان کرمانشاه)
شیوه سکونت در این دو دره در طول هزاران سال، با محیط کوهستانی سخت تطبیق یافته است. برنامه ریزی و معماری در سیب های کوهستانی، باغبانی بر روی تراس های سنگی خشک، پرورش دام، و مهاجرت عمودی فصلی از جمله ویژگی های ممتاز فرهنگ محلی و زندگی قوم هاورامی است که در مناطق کم ارتفاع و بلند در فصل های مختلف سال سکونت می کنند. حضور پیوسته آن ها در مناظر این منطقه از دیدنی های کردستان، توسط ابزارهای سنگی، غارها و تپه ها، آثار باقی مانده از سکونت گاه های دائمی و موقت، کارگاه ها، قبرستان ها، جاده ها، روستاها، قلعه ها و موارد دیگر نشان داده می شود.
دوازده روستایی که در این منطقه قرار دارند، تحولات پاسخ قوم هاورامی به کمبود زمین حاصل خیز در محیط کوهستانی را در طول هزاران سال نشان می دهند. منطقه اورمانات توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی جهانی به ثبت رسیده است.
- آدرس: کردستان، جنوب شرقی شهر مریوان، هورامان تخت
4- روستای پالنگان
پالنگان روستایی است که در یک کیلومتری دره تنگیوار در شهرستان کامیاران، استان کردستان واقع شده است. جمعیت پالنگان، که به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است، حدود هزار نفر است. مشخص نیست که آیا کلمه “پالنگان” از کلمه “پلنگ”یا کلمه “پال” در گویش کردی به معنی پناهگاه نشأت گرفته است.
یکی از محبوب ترین دیدنی های کردستان، خانه های پالنگان است که از سنگ ساخته شده و حالت پله کانی دارند. منبع آب روستا از رودخانه تنگیوار و 20 چشمه در تنگیوار تامین می شود. یکی از نقاط شگفت انگیز درباره روستای پالنگان این است که چشمه های آبی که در دره قرار دارند، منجر به ایجاد آبشارهای شگفت انگیز شده اند.
رودخانه تنگیوار پس از گذر از پالنگان به رودخانه سیروان می پیوندد. در نزدیکی یک کیلومتری جنوب شرقی روستای پالنگان در دره و در کنار چشمه ها، ساختمانی به نام “قلعه پالنگان” وجود دارد که نشانه هایی از آتشگاه های باستانی و پل های داخلی و خارجی این آثار را نشان می دهد. این قلعه به دوره مادها مربوط می‌شود.
هفت قلعه دیگر در روستای پالنگان باقی مانده اند که به یک شهر باستانی دوره مادها نسبت داده می شوند. همچنین یک قبرستان یهودی از دوران هخامنشی با برخی نقوش روی سنگ قبرها مربوط به قرن های ششم و هفتم هم برای بازدید وجود دارد.
- آدرس: کردستان، 48 کیلومتر شمال غرب کامیاران، دهستان ژاورود
5- غار کرفتو
غار کرفتو، یکی دیگر از دیدنی های کردستان، یک محل امن برای مردم محلی در زمانه ای بحرانی بوده است. قبل از ظهور اسلام، این مکان، خانه اقوام مختلفی بوده است. مردم محلی اینجا را به نام قلعه کرفتو می شناسند.
به گفته سازمان یونسکو، این مکان شامل دو بخش است: بخش طبیعی و بخش منحوت شده با معماری تروگلودیتیک. بخش تروگلودیتیک شامل چهار طبقه است و در هر طبقه اتاق ها، گذرگا ه‌ها و پله هایی از سنگ وجود دارد تا طبقات را به هم وصل کنند. به همین دلیل، این مکان به لحاظ فنی و هندسی ساختار مهندسی، در بین غارهای با معماری تروگلودیتیک، شهرت جهانی دارد.
برجسته ترین بخش این معماری تروگلودیتیک در طبقه سوم غار است، جایی که در حفر اتاق ها، سقف ها (قوس رومی)، پنجره ها، ورودی ها و پله ها با دقت ویژه ای اقدام شده است.
روی یکی از پنجره ها نقش یونانی “این خانه هرکول است” برجای مانده است. همچنین در دیوارهای برخی از اتاق ها و گذرگاه های طبقه چهارم، الگوها و نماد‌های انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی مختلفی وجود دارد که توسط بسیاری از محققان مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفته اند.
درباره ایجاد و شکل گیری این غار، افسانه ها و داستان های مختلفی در بین مردم محلی وجود دارد که به تأثیر این غار و طبیعت اطراف بر فرهنگ و سنت های مردم منطقه اشاره می کنند.
غارهای آهکی کرفتو تنها از طریق یک ورودی مشترک در شیب جنوبی کوه قابل دسترسی هستند. از این سو، صخره ها به طور تقریبا عمودی بالا می روند و ورودی به غارها حدود ۹ متر بالاتر از سطح زمین قرار دارد. در گذشته، دسترسی به غارها تنها با استفاده از نردبان یا طناب ممکن بود. امروزه اما یک پلکان بلند وجود دارد به ورودی غار می رسد.
- آدرس: کردستان، ۶۷ کیلومتر شمال غرب دیواندره
6- رود سیروان
رود سیروان، یکی دیگر از بهترین جاهای دیدنی استان کردستان و بزرگ ترین رود در این استان است و شاخه های اصلی آن شامل رودهای گاورود و قشلاق می‌باشند. رود گاورود از کوهستان های کن کبود در منطقه سقز و رود قشلاق از کوهستان های پیر محمود سرچشمه می گیرد.
شاخه های مختلف این رود، همانند یک سیستم خون رسانی، از یک دره عمیق به هر جهت فرو رفته اند. در طول مسیر خود، بخشی از این رود در ناحیه داخلی نزدیک مرز ایران و عراق قرار دارد و در اینجا به نام دیاله شناخته می شود و به سمت خلیج فارس جریان دارد. این رود زیبا به محیط طبیعی زندگی انواع مختلف ماهیان و پرندگان است و به عنوان یک جاذبه گردشگری بسیار دیدنی است.
- آدرس: کردستان، اورامان
7- روستای تنگی سر
روستای تنگی سر یکی از مناطق شهر سنندج است و با جمعیتی بیش از 2000 نفر، یکی از جاذبه های گردشگری استان کردستان محسوب می شود. به دلیل معماری منحصر به فرد پله ای خود، تنگی سر به عنوان یکی از مقاصد گردشگری برتر در میان لیست دیدنی های کردستان شناخته شده است.
وقتی به روستا می رسید، متوجه می شوید که چهار طرف منطقه پر از کوه های بلند است و به همین دلیل تنها یک قسمت از آسمان را می توانید از روستا مشاهده کنید.
با توجه به وضعیت کوهستانی این روستا، در زمستان هوای سرد و در تابستان هوای خنکی را تجربه می کنید. بهترین زمان برای سفر به تنگی سر پایان بهار تا پایان تابستان است. فراموش نکنید که اگر در اواسط بهار به اینجا سفر کنید، به دلیل آب شدن برف زمستانی و بارش های بهاری، پیاده روی و بازدید از تمامی قسمت های روستا کمی سخت خواهد بود.
اولین چیزی که در تنگی سر توجه شما را به خود جلب می کند،، معماری پله ای آن است. دلیل این نوع معماری، شیب فراوان روستا است. علاوه بر ساختمان های پله ای در تنگی سر، می توانید کوچه های سقف‌داری را نیز ببینید که به روستا ظاهری شگفت انگیز می بخشند. با توجه به وضعیت کوهستانی، یک رودخانه بزرگ از میان روستا می گذرد. می توانید به قله کوه بروید و از منظره رودخانه شوران لذت ببرید.
- آدرس: کردستان، سنندج، روستای تنگی سر
8- عمارت آصف وزیری
این عمارت به عنوان نمادی از هویت فرهنگی قوم کرد در سنندج شناخته شده و از باارزش ترین آثار فرهنگی شهر و محبوب ترین دیدنی های کردستان است.
ساختمان اصلی این عمارت شامل سالن مراسم، اتاق ها و راهروها و برخی از فضاهای شرقی مربوط به دوره صفویه است. سایر اجزا و اضافات در دوره های قاجار و پهلوی افزوده شده اند. خاندان معتمد هاشمی ها (امجد الاشراف) به عنوان نخستین بنیانگذار این ساختمان شناخته می شوند و احتمالاً میرزا محمدرضا وزیری (پدر آصف دیوان) آن را مالک شده است.
سازمان میراث فرهنگی کردستان به عنوان مسئول مدیریت این ساختمان در سال ۱۳۷۶ تعیین شده و آن را در سال ۱۳۸۲ به عنوان بزرگ ترین موزه انسان شناسی مربوط به یک قوم در ایران مجدداً به‌کار گرفته است. در این ساختمان، سنگ بری، پرده های قدیمی، سنگ های حکاکی شده، تزئینات آین های، آجر حکاکی و سقف های خمیده با مهارتی بی نظیر نمایش داده شده اند.
علاوه بر ورودی ساختمان و راهروی ورودی، آب نماها و اتاق های تقسیم آب، حیاط داخلی، باغ آشپزخانه و حیاط کارکنان هم وجود دارد. در گوشه جنوب غربی عمارت، حمام مخصوصی بر پایه سبک معماری حمام ایرانی ساخته شده است.
- آدرس: کردستان، سنندج، خیابان امام، عمارت آصف وزیری
9- موزه سنندج
موزه سنندج، که در داخل یک آثر تاریخی مشهور به نام عمارت سالار صادق واقع شده است، برای علاقه مندان به شناخت منطقه کردستان بسیاری از امکانات را فراهم کرده است. این موزه به دو بخش انسان شناسی و باستان شناسی تقسیم شده است. با ورود به این موزه، نه تنها می توانید از سبک معماری دودمان قاجار که در ساخت عمارت سالار صادق به کار رفته است لذت ببرید، بلکه فرصتی هم برای دیدن اشیاء حتی پیش از تاریخ و آشنا شدن با رسوم و فرهنگ مردم کرد را خواهید داشت.
مهم ترین بخش موزه سنندج و یکی از بهترین و محبوب ترین دیدنی های کردستان، جایی در موزه است که اشیاء بسیاری که در مهم ترین تپه تاریخی کردستان پیدا شده اند، نمایش داده می شوند. موزه همچنین دارای یک نمایشگاه موقت است که شامل هنرهای خارجی از جمله مجسمه های برنزی و شیشه ای است. این قسمت در زیرزمین یا همان “حوضخانه” قرار دارد. برخی از سنگ نگاره ها و سنگ قبرها نیز در بخش خارجی موزه سنندج نگهداری می شوند.
- آدرس: کردستان، سنندج، خیابان امام، کوچه حبیبی
10- عمارت خسروآباد
عمارت خسروآباد، یک ساختمان تاریخی در غرب ایران است که در قرن هجدهم میزبان مراسم عروسی دختر شاه قاجار ایران، فتحعلی خان بوده و اکنون به یک مرکز گردشگری مهم و یکی از دیدنی های کردستان تبدیل شده است.
این ساختمان در شهر سنندج استان کردستان قرار دارد و به دوره زند-قاجار بر می گردد. عمارت خسروآبادی دارای یک معماری بسیار زیبا و شگفت انگیز است.
این ساختمان یکی از جاذبه های توریستی مهم در سنندج است و در حدود ۶۰۰۰ متر مربع مساحت دارد. ساختمان اصلی در میانهٔ یک باغ زیبا و منحصربفرد قرار گرفته و با معماری ایرانی شگفت انگیز خود توجه هر بیننده ای را به جلب می‌کند. امروزه، عمارت خسروآباد میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی، همچنین مراسم ها و کنسرت های مختلف است.
- آدرس: کردستان، سنندج، بلوار خسرو آباد، عمارت خسرو آباد
سوالات متداول درباره بهترین جاهای دیدنی کردستان
جاذبه های طبیعی کردستان کدامند؟
استان کردستان دارای جاذبه های طبیعی متعدد مانند کوه آبیدر، رود سیروان، دریاچه زریوار، اورامانات و غیره است.
اورامانات کجاست؟
اورمانات یک منطقه کوهستانی و از جاذبه های فرهنگی استان کردستان است که در یونسکو به ثبت رسیده است.
بهترین زمان سفر به کردستان چه موقع است؟
با توجه به طبیعت کوهستانی اکثر شهرها و مناطق کردستان و سرد شدن هوا در فضل زمستان، بهترین زمان بازدید از دیدنی های کردستان از اواسط بهار تا اواسط پاییز است.
